Η Τήνος δεν χρειάζεται συστάσεις. Μέχρι και η κουτσή Μαρία έχει πάει στην Τήνο. Αλλά κυρίως, μέχρι και η κουτσή Μαρία έχει κάτι να σου πει για την Τήνο. Εγώ πάλι δεν θα σου πω τίποτα. Αλλά θα σου συστήσω την Ιωάννα Σιώτη που θα σου πει τα πάντα. Την Ιωάννα ίσως να την ξέρεις από τα Esiot, αυτά τα φανταστικά χειροποίητα σανδάλια (και όχι μόνο) που κάνουν χαμούλη. Και αν δεν την ξέρεις, τρέχα στο instagram τους, και ετοιμάσου να ταξιδέψεις μέσα από τις εικόνες και τα υπέροχα κείμενα. Η Ιωάννα λοιπόν, μεγάλωσε στο Πόρτο Τήνου και, παρόλο που ζει τα περισσότερα από τα μισά χρόνια της ζωής της στην Αθήνα, νιώθει ακόμα «Τηνήσια» και «Πορτορικανή». Αλλωστε συνεχίζει να περνάει σχεδόν ολόκληρα τα καλοκαίρια και βάλε εκεί. Επίσης, έχει περάσει και με άριστα το τεστ της απόλυτης ξεναγού, αφού ξενάγησε άψογα κι εμένα στο νησί της λίγα χρόνια πριν. Έτσι, δεν θα μπορούσα να σκεφτώ πιο κατάλληλό άτομο για μας ναa δώσει τα πιο ψαγμένα τιπς για την Τήνο. Σκιπάρουμε λοιπόν τα γνωστά αγαπημένα που όλα πάνω κάτω ξέρουν, όπως Κολυμπήθρα, Λιβάδα, Απηγανιά, Παχιά Άμμος, Θαλασσάκι, Σαν τ’ αλάτι, Τριανταράκι, Μαγιού, Τερέζα και 992 ακόμα λόγους να επισκεφτείς την Τήνο, και πάμε σε ένα shortlist με όσα η Ιωάννα αγαπάει καιρό τώρα, κάποια που πρόλαβε να γνωρίσει φέτος και κάποια που δεν έχει γνωρίσει αλλά είναι στη λίστα.
Ξεκινάω. Ας πούμε τώρα ότι σε βρίσκει το πρωί στην Τήνο και είσαι στη Χώρα. Τι κάνεις;
Κατευθύνεσαι ντουργού στο SOL για φαγητό. Οδός Δρόσου. Ωραία και χαλαρή γειτονιά, πολύ ωραίοι τύποι και, Ω ΘΕΕ, πόσο σατανικά ωραία cinnamon rolls φτιάχνουν. Τα παίρνεις takeaway ή αν δεν αντέχεις τα τρως επιτόπου. Φέτος δοκίμασα και νέες εκδοχές με φυστίκι και σπιτική μαρμελάδα, δεν έχω λόγια και ούτε κι εσύ θα χεις. Έχουν κι άλλα γλυκο-αλμυρά, ημέρας όλα, έχω βάλει στόχο να τα δοκιμάσω όλα και να βρω κάτι που τους ξέφυγε αλλά ως τώρα μπααα… Έχει και καφέ το μαγαζί, εγώ δεν πίνω αλλά τους φίλους μου τους εμπιστεύομαι που παίρνουν απο SOL. Πίνω ωστόσο σμούθις και αυτά τα υγιεινά παγωμένα πόριτζ και παίρνω ενέργεια τόσο από τα πρωινά όσο και από τα παιδιά: Βασίλη, Μιχάλη και φέτος γνώρισα και Δημήτρη. Εκεί, με αυτούς τους τύπους, ξεκινάω και τελειώνω τη μέρα μου αλλά θα επανέλθω αργότερα σε αυτό.
Εναλλακτικά για πρωί στη Χώρα, το Prickly Bear για καφέ, φαγητό και ποτό, είναι σε ένα από τα αγαπημένα μου στενάκια στην Τήνο και ο Αντίλαλος είναι ο τέλειος συνδυασμός καφέ και βιβλιοπωλείου σε πιο ζωηρή πια γειτονιά.
Συνεχίζω στην άλλη άκρη του νησιού. Πύργο θα πας σίγουρα. Θα κάνεις την απαραίτητη βόλτα στο χωριό, αυτά είναι τα γνωστά. Tip: πέρνα μια από το νεκροταφείο, εγώ πάω όλους τους φίλους μου γιατί είναι σαν μουσείο μαρμαροτεχνίας από μόνο του. Αλήθεια λέω! Ε και αφού είσαι Πύργο πήγαινε οπωσδήποτε και Μουσείο μαρμαροτεχνίας. Θα σου αρέσει αν είσαι λάτρης του μαρμάρου. Κι αν δεν είσαι θα γίνεις αφού αυτό είναι ένα πολύ πειστικό μουσείο. Στην είσοδο του χωριού θα δεις και το σπίτι του Χαλεπά, θα σου πρότεινα στο φεύγα από Τήνο να ψάξεις και το βιβλίο «Γιαν Χαλεπά» του Βανέλλη, Πέτρου, ένα κόμικ για τη ζωή του Χαλεπά που το διάβασα απνευστί και με συγκίνησε. Πριν αφήσεις τον Πύργο, κάνε τη χάρη στον εαυτό σου να περάσεις από το sima: το new entry του 2022. Έχει σήμα κατατεθέν την κατσίκα, έχει κοκτέιλ φανταστικά, φαγητό εξαιρετικό για συνοδευτικό ποτού – θες να ανακαλύψεις όλο τον κατάλογο, έχει ένα ωραίο ταρατσάκι, κάτι τέλειες ασπροκίτρινες τέντες και πολύ φιλικό προσωπικό να δουλεύει εκεί.
Ο Πύργος συνδυάζεται με Πάνορμο, το επίνειό του. Το Alohari έχει δώσει άλλη πνοή στην παραλία Ρώχαρι, τα beach bars σπάνια είναι του γούστου μου όμως εδώ έχει γίνει δουλίτσα δακτυλοδεικτούμενη. Μόνο ζήτημα ότι την παραλία την χτυπάει αέρας. Αλλά στην Τήνο ήρθες. Παίζει βέβαια να σηκώνει τις πέτρες ο αέρας στο νησί κι εκεί να έχει άπνοια. Όλα του λωλού λωλά που λένε στην Τήνο. Η αγαπημένη μου όμως παραλία στον Πάνορμο είναι η Αγία θάλασσα. Νομίζω κόβει ο αέρας, ή την βλέπω με τόση συμπάθεια που το έχω πιστέψει.
Δίπλα, σε απόσταση αναπνοής με τα πόδια είναι η παραλία Καβαρουλκό με λαξευμένο τον Αίολο στον βράχο. Είχαμε βρεθεί με surtuko ένα καλοκαίρι με πάλι 15 μποφοράκια και είχε ανεβάσει ξεμαλλιασμένη φωτό. Φάε θαλασσινά στον Μαΐστρο.
Να μην ξεχάσω, πριν τον Πύργο είναι και μια έξοδος που σε βγάζει στην παραλία Μαλλί, στον βυθό του πράσινου μαρμάρου. Έχω να πάω 3 χρόνια η αλήθεια είναι. Το είχα αφήσει σαν το όνειρο φίλων μου να έχουν ένα σπίτι εκεί, στο άγριο ψαροχώρι που συνορεύει με την Άνδρο. Ήταν και δικό μου όνειρο να πάρουν εκεί σπίτι αλλά κάποια όνειρα μένουν όνειρα και αυτό είναι οκ. Αλλά, παιδιά, μήπως να το ξανασκεφτείτε; Δεν ξέρω αν η ανάπτυξη των τελευταίων ετών έχει φτάσει στο Μαλλί, εγώ όμως εύχομαι να μην έγινε άσφαλτος ο χωματόδρομος και το αυτοκίνητο να ξαναλερωθεί την επόμενη φορά που θα πάω. Μικρή παράκαμψη για τα λατομεία μαρμάρου, σε ένα σημείο υπάρχει ένας υδάτινος κοσμος, κάτι σαν φυσική πισίνα. Έχω δει σε φωτογραφίες να πηδάνε ψηλά από μαρμάρινους βράχους μέσα σε αυτό το νερό είναι εντυπωσιακό. Έχω ακούσει επίσης πως έχει τόσο αμίαντο που καλύτερα απλά να μη βουτήξεις. Μεγάλο παιδί είσαι, αποφάσισε πώς θα το διαχειριστείς. Αποκάλυψη: επειδή εκεί δεν έχω πάει αλλά είναι στη λίστα μου έλα να με μαζέψεις να πάμε μαζί. Ps: το ωραίο με την Τήνο είναι πως συνεχώς την ανακαλύπτεις, ποτε δεν θα μπουχτίσεις.
Και τώρα ετοιμάσου για ΤΟ tip: Αν έρθεις γύρω στο Πάσχα, φοβερή εμπειρία η πεζοπορία της διαδρομής Μυρσίνη-Λιβάδα. Προτίμησε trekking κλειστό παπούτσι για να μην γκρινιάζεις, δεν είναι μονοπάτι ιδιαίτερης δυσκολίας θα πω αλλά είναι ιδιαίτερης ομορφιάς. Εντυπωσιακές διαδοχικές βάθρες σε επίπεδα με νερά που κυλάνε, πλατάνια δίπλα σε φοίνικες και άλλα τέτοια συντελούν σε ένα τοπίο που δεν είναι το τυπικό της Τήνου και το βρίσκω παραδεισένιο. Μην πας καλοκαίρι, προφανώς δεν θα έχει νερά, μόνο φίδια. Το μονοπάτι καταλήγει Λιβάδα, δεν χρειάζεται συστάσεις η εξωγήινη παραλία της Τήνου, εύχομαι απλά η ανάπτυξη να μην τη βρει με ξαπλώστρες του χρόνου ή στο μέλλον (ήθελα να πω δυνατά την ευχή μου).
Στα πέριξ είναι και το Βωλάξ, ένα χωριό που πάντα πάω τους φίλους μου απόγευμα γιατί είμαι ρομαντική ψυχή και εκεί στο ξέφωτο δίπλα στους βόλακες έχει ωραίο ηλιοβασίλεμα. Δεν πέφτει στη θάλασσα ο ήλιος αλλά τα χρώματα είναι μοναδικά και υπάρχει μια ενέργεια. Καλή. Σαν αυτή που ψάχνουμε και δεν βρίσκουμε πάντα εύκολα. Εκεί που λες, παλιά, η θεία μου η Κατερίνα, μας πήρε παραμάσχαλα σε μια ομιλία ενός μεγάλου Γεωλόγου, μη ρωτάς όνομα – 10 χρονών ήμουν, και θυμάμαι ακόμα τον γεωλόγο να μιλάει για σπάνιο εντυπωσιακό φαινόμενο που συναντάς σε μόνο δυο μέρη της γης: Βωλάξ και Μεξικό. Εγώ αυτό ακόμα το θυμάμαι και το διατυμπανίζω. Μην ξεχάσω να πω, στο χωριό θα συναντήσεις και έναν χαράκτη που φτιάχνει ωραία πράγματα. Τον λεν Αλέξανδρο. Έτυχε να τον γνωρίσω εκτός χωριού και ανακάλυψα τυχαία πως ήδη είχα πίνακά του στο σπίτι στην Αθήνα. Καλό; Έτσι είναι η Τήνος. Όποια πέτρα κι αν σηκώσεις θα την βρεις από κάτω.
Α λοιπόν, αν περέλειπα το Serviam cafe από τη λίστα θα ήταν παράλειψη. Πρόκειται για ένα μέρος σαν ξεχασμένο από το χρόνο, ένα κοινωνικό καφέ με φιλανθρωπική δράση που στεγάζεται στην παλιά μονή και σχολή Ουρσουλινών στα Λουτρά. Μια μικρή κοινωνία με πέτρινα κτίρια, ηρεμία, αναρριχώμενα φυτά, λαμπάκια σαν καλοκαιρινή γιορτή, γλυκές και αλμυρές λιχουδιές. Δεν ξέρω πώς να περιγράψω το περιβάλλον, εμένα μου θυμίζει σκηνικό από την σειρά «το Νησί» και το βρίσκω από τους πιο ιδιαίτερους χώρους στο νησί. Αν γίνεται ξενάγηση καν’την χωρίς δεύτερη σκέψη.
Προχωράς προχωράς και φτάνεις Κτικάδο. Η Δροσιά μπορεί να είναι η πιο παλιά ταβέρνα στο χωριό, πηγαίναμε μικρά με γονείς και τρώγαμε φουρτάλιες και τέτοια. Πέρσι, μετά από καιρό ξαναπήγα, έφαγα μαγειρευτά φαγητά νόστιμα όσο της μαμάς μου και απόρησα γιατί δεν πήγαινα τόσα χρόνια στο ενδιάμεσο. Αν η μαμά σου μαγειρεύει καλύτερα θέλω να μου τη γνωρίσεις. Δεν είπα μια σημαντική λεπτομέρεια, το μαγαζί έχει θέα και πρασινάδες γύρω γύρω οπότε φαντάζεσαι γιατί λέγεται Δροσιά. Ό,τι πρέπει για μετά τη βουτιά σου.
Συνεχίζω δυνατά οπότε σημείωνε. Άχαστο σε φαγητό, για μένα, το Γκαράζ στην Κώμη. Πίτσα old school και μακαρονάδες σε ένα μαγαζί που κάποτε ήταν γκαράζ. Ταβάνι ουρανός, ήχοι γρύλων και καλαμιών στη μέση του πουθενά και αυτή η αίσθηση ότι άφησες πίσω το 2022 για να επιστρέψεις στα 90s. Κατάλαβες γιατί λοιπόν μ’ αρέσει. Θα πρότεινα να πας μετά την τρίτη μέρα παραμονής σου στο νησί για να έχεις βγάλει κάπως από πάνω σου την τσίτα της Αθήνας.
Συνέχισε για ποτό στο Καλάις, στην όμορφη πλατεία του ίδιου χωριού. Προσεγμένα ποτά που προσφέρονται με ευφάνταστα, πλούσια συνοδευτικά πλατώ. Ωραίο περιβάλλον κάτω από τον πλάτανο του χωριού και ένα γκράφιτι του φτερωτού Καλάις που με κάποιο μαγικό τροπο εναρμονίζεται τέλεια με την παραδοσιακή πλατεία. Παγωτό αγκινάρας με topping κάππαρη Τήνου. Ναι! Η Κώμη συνδυάζεται ωραιότατα με Κολυμπήθρα.
Καπου εκεί στη magic hour του κειμένου θα σου μιλήσω για το καφενείο στον Αρνάδο στην πλατεία, δίπλα στην εκκλησία. Ο Αρνάδος είναι από τα λίγα χωριά που δεν επηρέασε η «ανάπτυξη». Να μην το ματιάσω. Στο καφενείο θα βρεις κάποια πιάτα να τσιμπήσεις, αλλά πήγαινε να χαρείς όσο προλαβαίνεις για να πάρεις τη γεύση της Τήνου που γνωρίσαμε πριν όλα αρχίσουν να αλλάζουν.
Εκεί, πολύ κοντά είναι και το οινοποιείο του Μπαλή, ένα μέρος που μόλις πριν κάποια χρόνια ανακάλυψα και το λέω σε όλους. Στο κατώι είναι το κελάρι με τα κρασιά και στον μισογκρεμισμένο όροφο με τα πέτρινα βόλτα, σε όπεναιρ περιβάλλον είχα παρακολουθήσει προ κόβιντ μια μουσική βραδιά υπό τη συνοδεία κρασακίων-τυρακίων. Αν θες θέα ασύλληπτη και εμπειρία μοναδική προγραμμάτισε επίσκεψη.
Και μιας και μιλάμε για κρασιά, ΜΗΝ ΠΑΡΑΛΕΙΨΕΙΣ να προγραμματίσεις και μια ξενάγηση στον αμπελώνα Volacus, τη μικρή Τοσκάνη της Τήνου, καπου μεταξύ Βωλάξ και Φαλατάδου. Θα σε ξεναγήσει η φίλη μου η Ειρήνη, η γυναίκα του Μιχάλη (ο Volacus αυτοπροσώπως) που την ξέρω από το Νηπιαγωγείο και που όλα τα χρόνια περνούσα από το σπίτι της και πηγαίναμε παρέα σχολείο 🙂 .
Αν το βράδυ σε βρει στη χώρα και πεινάς για κάτι παραδοσιακό πήγαινε να φας στην ταβέρνα Μαλαματένια. Δίπλα στην ομώνυμη εκκλησία, στον πεζόδρομο, τα σοκάκια γεμίζουν τραπέζια, παρέες και ωραίες μουσικές, απο Μάλαμα μέχρι Νέο Κύμα, στο χαμηλό οπότε μιλάς ευχάριστα και τρως μετά μουσικής. Τα τηγανητά του καθαρά χωρίς λίμνες λαδιού, φανταστικά θαλασσινά και χαμογελαστοί ιδιοκτήτες. Α και γρήγορο σέρβις για τους ανυπόμονους πεινασμένους σαν εμένα. Σαν κι εσένα που θεώρησες αυτό το τελευταίο το δυνατότερο επιχείρημα και το έβαλες στην to do list σου.
Η μέρα θα κλείσει στο μπαρ Κουρσάρος για ποτό, γιατί πάντα εκεί έκλεινε και γιατί τώρα πλέον ανανεώθηκε και ποτέ δεν είναι αργά να το ξαναζήσουμε.
Τελειώνω από κει που ξεκίνησα, από τη γειτονιά της Δρόσου που σου είπα ότι θα επανέλθω. Πρώτον, γιατί είναι απο τις εναπομείνασες χαλαρές γειτονιές με ενδιαφέρουσα πραγματικά ανάπτυξη. Δεύτερον και σημαντικότερο! Γιατί εκεί θα με βρίσκεις το καλοκαίρι καθημερινά, πρωί – απόγευμα στο ĒSIOT Warehouse. Έλα να μου πεις ένα γεια τωρα που γνωριστηκαμε. Έλα να δοκιμάσεις σανδάλια για ν’ αγαπήσεις ακόμα περισσότερο την Τήνο που αγαπάω κι εγώ. Έλα γιατί στη γειτονιά είναι και η trela και η KATSIKA που θα σου αρέσουν επίσης πολύ. Έλα να σου δώσω τη μεγάλη λίστα του νησιού που λέγαμε. Έλα, έστω, να με πάρεις να πάμε στα νταμάρια στις πισίνες που ούτε εγώ έχω πάει ή στον αμπελώνα Volacus για να δω τη φίλη μου την Ειρήνη. Έλα όποτε θες, πρωί που κάνουμε τους σοβαρούς ή έλα βράδυ να πιούμε τα «λοβενπίς» κοκτέιλς που φτιάχνει το SOL απέναντι. Γιατί δεν σου είπα, τα βράδια στη Δρόσου βγάζουμε τραπεζάκι και γινόμαστε όλοι μια παρέα και ξεχνάμε να κλείσουμε τα μαγαζιά μας γιατι τα λέμε και τα περνάμε ωραία.
Καλώς να σε δεχτούμε,
Ιωάννα Σιώτη